(Hà Nội, ngày 2/7/2025) – Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) chính thức có hiệu lực, trong đó đáng chú ý là quy định hộ kinh doanh cá thể có đăng ký phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Đây là lần đầu tiên loại hình lao động phi chính thức này được đưa vào hệ thống BHXH nhà nước, hướng đến mục tiêu mở rộng độ bao phủ an sinh xã hội trên toàn quốc.
Theo thông tin từ Bảo hiểm xã hội Việt Nam, quy định mới sẽ áp dụng trước hết với nhóm hộ kinh doanh kê khai thuế theo phương pháp kê khai. Các hộ nộp thuế khoán sẽ được áp dụng từ ngày 1/7/2029. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về đối tượng tham gia, mức đóng, quyền lợi, thủ tục và lưu ý pháp lý để hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định.
Ai là người phải tham gia BHXH bắt buộc từ 1/7/2025?
Căn cứ theo Điều 10 và Điều 33 Luật BHXH năm 2024, nhóm đối tượng thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025 bao gồm:
- Chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh, kê khai và nộp thuế theo phương pháp kê khai (tức có mã số thuế, giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh).
- Người lao động làm việc tại hộ kinh doanh, nếu có ký hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên hoặc làm việc thường xuyên, được trả lương và được điều hành bởi chủ hộ.
Riêng các chủ hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán, sẽ chính thức tham gia BHXH bắt buộc theo lộ trình từ ngày 1/7/2029.
Mức đóng BHXH bắt buộc với hộ kinh doanh là bao nhiêu?
Theo quy định mới, mức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh được tính 25% trên mức thu nhập do chủ hộ tự lựa chọn, cụ thể:
- 3% vào quỹ ốm đau, thai sản.
- 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tối thiểu bằng mức chuẩn nghèo khu vực thành thị (hiện tại là 2.340.000 đồng/tháng). Mức đóng tối đa là 20 lần mức chuẩn này (tương đương 46.800.000 đồng/tháng). Như vậy, mức đóng BHXH của chủ hộ kinh doanh sẽ dao động từ 585.000 đồng/tháng trở lên, tùy mức thu nhập kê khai.
Với người lao động làm việc tại hộ kinh doanh, mức đóng BHXH bắt buộc gồm 5 khoản:
- BHXH: 8% (người lao động), 17,5% (chủ hộ đóng cho NLĐ).
- BHYT: 1,5% (NLĐ), 3% (chủ hộ).
- BHTN: 1% (NLĐ), 1% (chủ hộ).
- TNLĐ-BNN: 0,5% (chủ hộ).
Tổng cộng, người lao động đóng 10,5% còn hộ kinh doanh đóng thêm 22% cho mỗi lao động.
Thủ tục đăng ký tham gia BHXH bắt buộc như thế nào?
Theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam, từ ngày 1/7/2025, hộ kinh doanh cần thực hiện các bước sau để hoàn thành nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc:
- Chuẩn bị hồ sơ
- Với chủ hộ kinh doanh:
- Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc (mẫu TK1-TS).
- Bản sao đăng ký kinh doanh.
- Với người lao động (nếu có):
- Hợp đồng lao động.
- Tờ khai thông tin (TK1-TS).
- Danh sách lao động tham gia BHXH.
- Nộp hồ sơ
- Nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH cấp quận/huyện nơi đặt trụ sở kinh doanh.
- Hoặc nộp trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam.
- Nhận kết quả
- Sau 5 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ cấp mã số BHXH và sổ BHXH cho chủ hộ và người lao động.
- Từ đó, hộ kinh doanh thực hiện đóng phí định kỳ hàng tháng, quý hoặc 6 tháng/lần.
Quyền lợi của hộ kinh doanh khi tham gia BHXH bắt buộc
Việc tham gia BHXH bắt buộc mang lại nhiều lợi ích dài hạn cho chủ hộ và người lao động:
- Hưởng chế độ hưu trí khi đến tuổi, với điều kiện đóng đủ số năm theo quy định.
- Chế độ tử tuất, ốm đau, thai sản, bảo đảm quyền lợi y tế và thu nhập khi nghỉ làm.
- Tiếp cận BHYT khi đến tuổi nghỉ hưu hoặc gặp rủi ro sức khỏe.
- Giảm gánh nặng tài chính khi xảy ra biến cố bất ngờ.
Bên cạnh đó, khi tham gia BHXH đầy đủ, hộ kinh doanh có lợi thế trong việc vay vốn, làm hồ sơ xuất khẩu lao động, đấu thầu hoặc hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp lớn.
Cảnh báo xử phạt nếu không chấp hành đúng quy định
Các hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH mà không đăng ký, không đóng hoặc đóng thiếu sẽ bị xử lý theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP:
- Phạt tiền từ 12% đến 20% tổng số tiền phải đóng, tối đa có thể lên tới 75 triệu đồng.
- Truy thu tiền BHXH còn thiếu, tính cả tiền lãi chậm nộp.
- Nếu cố tình trốn đóng trong thời gian dài, có thể bị xử lý hình sự theo Điều 216 Bộ luật Hình sự.
Do đó, hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo đúng thời gian quy định.
Đẩy mạnh truyền thông và hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi
Theo thống kê, hiện Việt Nam có khoảng 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động. Việc áp dụng BHXH bắt buộc được kỳ vọng sẽ giúp giảm thiểu tình trạng lao động tự do không có lưới an sinh, đồng thời hướng đến bình đẳng về quyền lợi giữa các nhóm lao động.
Trong thời gian tới, BHXH các địa phương sẽ phối hợp với chính quyền xã, phường, Cục Thuế để hướng dẫn cụ thể từng hộ kinh doanh kê khai và thực hiện nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc.
Đối với các hộ có vướng mắc trong xác định thu nhập hoặc phương pháp kê khai, cơ quan BHXH khuyến khích liên hệ qua tổng đài 1900 9068 hoặc trực tiếp tại bộ phận một cửa để được hỗ trợ.
Chính sách mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc cho hộ kinh doanh là bước đi quan trọng nhằm tăng cường độ bao phủ an sinh xã hội tại Việt Nam. Tuy việc áp dụng có thể khiến một bộ phận hộ kinh doanh lo ngại về chi phí tăng thêm, nhưng về lâu dài, đây là tấm “lá chắn an toàn” bảo vệ quyền lợi và thu nhập ổn định khi gặp rủi ro hoặc đến tuổi nghỉ hưu.
Từ 1/7/2025, mọi hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc cần nhanh chóng nắm rõ quy định, đăng ký tham gia và đóng BHXH đúng hạn để tránh bị xử phạt và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho bản thân cũng như người lao động.
Hãy để chúng tôi giúp bạn tạo ra một website không chỉ đẹp mà còn hiệu quả trong việc kết nối khách hàng và phát triển kinh doanh! ?
———————————————–
Liên hệ ngay: Công ty TNHH Công nghệ QCV Việt Nam
Website: https://webtrongoi.vn/
Email: hotro@webtrongoi.vn
Hotline: 1900.299.228 / zalo: 097.120.9898
